สาเหตุและการแก้ปัญหาโรคพืชทางดิน

สาเหตุและการแก้ปัญหาโรคพืชทางดิน

          ปัจจุบันสภาพดินในแปลงปลูกพืชทั่วไปมีความเสื่อมโทรมลงอย่างมาก เนื่องจากเกษตรกรมีการใช้สารเคมี สารปราบศัตรูพืชและปุ๋ยเคมี โดยไม่เคยปรับปรุงบำรุงดิน จึงทำให้พืชไม่เจริญเติบโต ประสบปัญหาการระบาดของโรคเชื้อราทางดิน การใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาร่วมกับสารปรับค่าความเป็นกรด-ด่างของ จึงเป็นอีกวิธีที่สามารถช่วยแก้ปัญหาดังกล่าวได้ อีกทั้งยังช่วยลดปริมาณการใส่ปุ๋ยเคมีได้อีกด้วย

เชื้อราสาเหตุโรคพืชทางดิน  ที่พบได้ทั่วไปในประเทศไทยมีประมาณ 5 ชนิด

1. เชื้อรา Phytophthorasp  สาเหตุ โรครากเน่าโคนเน่า พืชผัก ไม้ผลทุเรียน ส้ม  เผือก

                                    โรครากเน่า โคนเน่า ทุเรียน                                                                                        โรคตาเสือในเผือก

2. เชื้อรา Pythiumsp. สาเหตุ โรคกล้าเน่ายุบ  พืชผัก 

                               โรคกล้าเน่ายุบ   กล้าพืชผัก

3. เชื้อรา Sclerotium sp.    สาเหตุ โรคโคนเน่า  พืชผัก

                                                         โรคโคนเน่าในพืชผัก

4. เชื้อรา  Rhizoctonia sp.  สาเหตุ โรคโคนเน่า พืชผัก  กาบใบแห้งข้าว และ โรคใบติดในทุเรียน

             โรคกาบใบแห้งในข้าว                   โรคใบติดในทุเรียน

5.  เชื้อรา Fusarium sp.    สาเหตุโรคเหี่ยวเหลือง พืชผัก  กล้วย โรคกิ่งแห้ง ในทุเรียน 

                  โรคเหี่ยวเหลือง                                                               โรคเหี่ยวเหลืองกล้วย                                                              โรคกิ่งแห้งทุเรียน

            การจะป้องกันเชื้อโรคทางดินต้องทำตั้งแต่ก่อนปลูกและก่อนที่จะเกิดการระบาดของโรค  เพราะเมื่อเชื้อเหล่านี้เข้าสู่ลำต้นแล้ว การมาใช้สารเคมีจัดการทีหลังแล้วหวังว่าสารเคมีที่ฉีดพ่นไปจะเข้าไปฆ่าเชื้อโรคให้ถึงในลำต้นนั้นเป็นไปได้ยาก เพราะสาเหตุของโรคนั้นอาศัยอยู่ที่ดิน

            การใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มา แอสเพอร์เรียลลัม สายพันธุ์ เอ็นเอสที-009  (ไตร-แท๊บ) นอกจากที่ใช้เพื่อป้องกันกำจัดโรคพืชทางดินได้ดีแล้ว ยังพบว่า ไตร-แท็บ สามารถละลายฟอสเฟตได้สูงสุดถึง 80.25% เพราะเชื้อสามารถผลิตเอนไซม์ฟอสฟาเทส (phosphatase) และปลดปล่อยกรดอินทรีย์ (organic acids)  ทำให้ฟอสเฟตละลายออกมาอยู่ในรูปที่พืชสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้  ในสภาพดินที่เหมาะสมต่อการเชื้อราไตรโคเดอร์มาและต้นพืช   มีค่าความเป็นกรด-ด่าง   อยู่ในช่วง 6.0-6.5 (กรดอ่อน)   แต่ถ้าสภาพดินไม่เหมาะสมธาตุอาหารในดินอาจจะละลายออกมาได้น้อย ทำให้ไม่เพียงพอต่อความต้องการของพืช หรือในทางตรงกันข้าม ธาตุอาหารบางชนิดอาจจะละลายออกมามากเกินไป จนเป็นพิษต่อพืช และส่งผลให้เชื้อไตรโคเดอร์มาลดลง เชื้อโรคพืชในดินเพิ่มขึ้น

แนวทางการป้องกันโรคพืชทางดิน

1. ควรเก็บตัวอย่างดินเพื่อวิเคราะห์ ธาตุอาหาร ค่าความเป็นกรด-ด่าง ความอุดมสมบูรณ์ดิน
2. ใช้ จัสเตอร์ เป็นสารปรับปรุงสภาพดินที่เป็นกรดชนิดน้ำ มีฤทธิ์เป็นด่าง มีอนุภาคขนาดเล็ก ใช้ปริมาณน้อย  ที่มีคุณสมบัติช่วยรักษาค่าความเป็นกรด-ด่าง ของดินให้สมดุลและทำให้โครงสร้างของดินเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืชใช้ อัตราการใช้น้ำ ฉีดพ่นลงดิน 80-100 ลิตร/ไร่

                   pH  ต่ำกว่า 4.5                        15 ลิตร/ไร่

                   pH  4.5-5.5                             10 ลิตร/ไร่

                   pH  5.6-6.5                               5 ลิตร/ไร่

             หากไม่ทราบค่า pH แนะนำใช้จัสเตอร์ในอัตรา 5 ลิตร/ไร่
(ไม่ควรผสมกับสารกำจัดวัชพืชหากมีการใช้สารกำจัดวัชพืช ควรเว้นระยะเวลา 2 สัปดาห์)

3. ใช้ ไตร-แท๊บ อัตรา 100 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร ผสมร่วมกับจัสเตอร์ ตามอัตราแนะนำ (แบ่งใช้จนครบรอบในการปลูกพืช) ฉีดพ่นลงดิน เพื่อลดปริมาณเชื้อโรคในดินและการสะสมของธาตุอาหารในดิน

เอกสารอ้างอิง

- กรมพัฒนาที่ดิน สำนักงานเกษตรและ สหกรณ์จังหวัด กำแพงเพชร .แผ่นพับด้านการเกษตร.การจัดการดินกรด. สถานี พัฒนาที่ดิน  กำแพงเพชร หมู่ 3 อาคารที่ทำการ ถนน พหลโยธิน  ตำบล คลองแม่ลาย อำเภอเมือง กำแพงเพชร 62000

- จิระเดช แจ่มสว่าง. 2563. ไตรโคเดอร์มาเชื้อราปฎิปักษ์ควบคุมโรคพืช. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน  นครปฐม หน้า 566

- Athakorn  Promwee. Montree lssarakraissilia chamswarng. C.,Yenjit P.and Intana W. 2014. Phosphate sulubilization and growth promotion of  rubber tree (Hevea brasiliensis Muell. Arg.) by Trichoderma strains. Journal of Agricultural Science, 6(9):8-20.